روش شناسی محمدبن زکریای رازی در دانش گیاه شناسی

نویسندگان

سیدماهیار شریعت پناهی

استادیار، گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.

چکیده

مقدمه: گیاه‏شناسان مسلمان، در آثار خود، به صورت پراکنده و نامنظم، اطلاعات فراوانی ارائه داده اند. با توجه به این که در تمدن اسلامی، رازی، یکی از برجسته ترین پیشگامان عرصه دانش گیاه شناسی می باشد، در این مقاله، برای اثبات این فرضیه که گیاه شناسان مسلمان، روشی خاص و منحصر به فرد در مطالعات گیاه شناسی داشته اند، آثار شاخص او، الحاوی فی الطب ، المنصوری فی الطب و منافع الاغذیه مورد مطالعه قرار گرفته است. روش: روش پژوهش، توصیف تطبیقی با تحلیل نتایج است. در این روش، ابتدا اطلاعات پراکنده در این آثار جمع آوری، سپس طبقات ، ریخت شناسی و اکولوژی گیاهان ترسیم شده است، نهایتاً با تطبیق این اطلاعات با دانش جدید، روش رازی مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: روش رازی، بررسی مستقیم یک گیاه در محیط رویشی آن می باشد. او از طریق مشاهده مستقیم و تجربی، توصیف دقیقی از اندام ها و زیست گاه های مناسب گیاهان ارائه داده است. ثبت دقیق و منظّم این اطلاعات، تؤام با جزئیات در ذیل هر گیاه، پایان بخش روش علمی او در گیاه شناسی است. نتیجه گیری : روش رازی قابل تطبیق با روش گیاه شناسی نوین است. روش علمی، معیارهای مشخص توصیفی و اصطلاحات تخصصی آثار او، در متون گیاه شناسی اسلامی، مورد استناد بوده است. تنها نقطه ضعف، عدم پرداختن به مباحث فیزیولوژی گیاهی است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی دیدگاه محمدبن زکریای رازی و طبّ سنّتی درباره دندانپزشکی و بهداشت دهان و دندان

مقدمه: طبّ سنّتی ایران، یکی از افتخارات ملی این مرز و بوم بشمار می آید. محمدبن زکریای رازی (متوفی 313 ھ . ق. ،  925 م) از مشهورترین اطبّای سنّتی است که آثار وی از جمله دائرة المعارف عظیم پزشکی «الحاوی» که در 25 جلد نگاشته شده، از گرانبهاترین میراث فرهنگی ایران بشمار می آیند. رازی در مجموعه الحاوی،‌ مهمترین مباحث پزشکی را مطرح کرده و بیماریهای عمده ای راتعریف وتوصیف کرده است. یکی از عناوین مطرح شد...

متن کامل

برخی معیارهای اخلاق پزشکی از دیدگاه محمدبن زکریای رازی

در آثار به جای مانده از اطبای مسلمان، به ویژه محمدبن زکریای رازی، نکات مهمی در ارتباط با اخلاق پزشکی مطرح شده است که می توان آن ها را در سه بخش عمده مطرح کرد:

متن کامل

بازخوانی گفتمان علمی دوره نوزایی تمدن اسلامی با تاکید بر مقایسه روش شناسی علمی زکریای رازی و ابونصرفارابی

بازخوانی گفتمان علمی و روش شناسی حاکم بر تمدن اسلامی در دوره های گذشته،به ویژه دوره نوزایی،در ارتباط با شناخت تمدن اسلامی دارای اهمیت راهبردی است.به طور کلی دوره نوزایی تمدن اسلامی به دلیل مواجهه با اندیشه یونانی و کتب ترجمه شده از سایر تمدن ها از لحاظ فکری و علمی دارای ساختاری مجموعه ای است.بر همین اساس در این پژوهش سعی گردیده با مقایسه روش شناسی زکریای رازی و ابونصرفارابی به عنوان دو نمونه با...

متن کامل

روش شناسی دانش ارتباطات؛ درآمدی بر روش شناسی اسلامی

هدف اصلی این مقاله ترسیم چارچوب کلی بحث روش شناسی دانش ارتباطات و نشان دادنحوزه های مغفول علمی آن است . در این مقاله ابتدا به بحث چیستی روش پرداخ ته و تعریفی برگزیدهارائه می شود . این تعریف دارای دو بخش ابزار گردآوری اطلاعات و بخش فهم، توصیف و داوری نظریهاست. بر این اساس هنگامی که باید به تعریف برگزیده از روش شناسی پرداخته شود، روش به معنایعام آن مدنظر قرار می گیرد . بدین ترتیب در ابتدا به دواز...

متن کامل

طبقه‌بندی جریان‌های رازی‌شناسی در ایران و غرب

محمدبن زکریای رازی طبیب و فیلسوف ایرانی مؤثر در تاریخ علم است. شناخت و نقد آثار و آرای این نام‌آور پرآوازۀ ایرانی موضع پژوهش­‌های فراوانی از روزگار وی تا کنون بوده است. این مقاله با تحلیل و مقایسۀ جریان‌­های رازی‌شناسی در تمدن ایران اسلامی و تمدن مغرب­‌زمین به توصیف گوناگونی آن­‌ها از حیث روش و جهت‌گیری می‌پردازد. حاصل این مطالعه پیشنهاد طبقه‌بندی چهارگانه در رازی‌شناسی است: رازی شناسی سنتی در ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
تاریخ پزشکی

جلد ۶، شماره ۱۸، صفحات ۱۱-۴۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023